در برقکشی ساختمان از چه شماره سیمهایی استفاده کنیم؟
یکی از مراحل ساخت یک ساختمان یا منزل مسکونی تهیه اشتراک برق است. مالک ساختمان بعد از تکمیل مراحل اداری از اداره برق منطقه یک کابل برق مفتولی (تأکید میکنم؛ یک کابل مفتولی نه کابل افشان) تحویل میگیرد که این کابل برق بسته به میزان مصرف پروژه میتواند دو مفتول درون خود داشته باشد یا بیشتر و البته تکفاز بودن یا سهفاز بودن برق تحویلی از اداره برق نیز بستگی به نیاز مالک پروژه و میزان مصرف برق مورد انتظار وی دارد.
نویسنده:
حسین مرتضویمراحلی که گفته شد توسط خود اداره برق صورت میگیرد و نصب کنتور برق نیز بر عهده اداره برق است؛ ولی از کنتور برق به بعد جایی است که کار شما بهعنوان برقکار آغاز میشود.
البته هنگام انتخاب سیم باید به استاندارد بودن سیم برق توجه لازم را داشته باشید.
سطح مقطع سیمها روی آن قید شده و بر حسب میلیمترمربع است. یعنی وقتی میگوییم سیم شماره ۱.۵ منظور ما سیم برق با سطح مقطع ۱.۵ میلیمترمربع است.
در هنگام سیمکشی برق از چه شماره سیمهایی باید استفاده کنیم؟
در داخل ساختمان و برای هر واحد یک کنتور مجزا وجود دارد و شماره سیمهایی که باید استفاده گردد به شرح زیر است:
۱: از کنتور برق تا جعبه کلیدهای مینیاتوری داخل واحد از سیم شماره ۶ استفاده میشود.
۲: برای تمام پریزها از سیم شماره ۲.۵ استفاده میکنیم.
۳: برای سیستم روشنایی سیم شماره ۱.۵ را بکار میگیریم.
۴: برای کولرگازی یک کلید مینیاتوری مجزا در نظر میگیریم و یک سیم با حداقل سطح مقطع ۴ به محل نصب کولرگازی منتقل میکنیم.
۵: اگر کولر ما آبی باشد از کابل مخصوص کولر آبی استفاده میشود که بهصورت کابل مفتولی در سطح مقطع ۱.۵ که چهار یا پنج رشته هستند استفاده میشود. نحوه نصب و سیمکشی کولر آبی به طور مفصل در دوره برق ساختمان کوبدار آموزش داده شده است.
باید توجه داشت که در برخی از مناطق گرم کشور مانند عسلویه در انتخاب سیم با سطح مقطع بیشتر، باید دقت لازم را به خرج داد و نباید از تأثیر گرما در انتخاب سیم با سطح مقطع مناسب غافل شد که در ادامه این مسئله را برای شما باز خواهیم کرد.
دمای هوای محیط چه تأثیری روی انتخاب سیم با سطح مقطع مناسب خواهد داشت؟
یکی از مهمترین فاکتورها در انتخاب سیم مناسب که در استانداردهای بینالمللی و برخی منابع دیگر آمده فاکتور دمای محیط است.
در مواد رسانا (مانند مس) زمانی که ولتاژ در دو سر رسانا ایجاد میشود الکترونها شروع به حرکت کرده و از سمت پتانسیل بیشتر به کمتر میروند.
زمانی که الکترون در یک ماده رسانا حرکت میکند به علت برخورد با الکترونهای دیگر (که بسته به میزان توان مصرفکننده این حرکت ممکن است تند یا کند باشد) گرما تولید میشود و گرمای تولید شده اگر عادی باشد از طریق تبادل حرارتی که سیم با محیط پیرامون خود دارد دفع شده و مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
حالا تصور کنید خود محیط هم بسیار گرم باشد مثل جنوب کشور (نمونه بارز آن عسلویه). گرمای سیم و گرمای محیط با هم جمع میشود و این حرارت ایجاد شده در سیم راحت خارج نمیشود و سیم داغ شده، حتی باعث آبشدن روکش pvc و در نهایت آتشسوزی میگردد. در حالت خوشبینانه گرمشدن بیش از اندازه سیم باعث افزایش مقاومت سیم در مسیر و در نهایت افت ولتاژ بیش از حد در مسیر خواهد شد.
افت ولتاژ یعنی ولتاژ مناسب به مصرفکننده نمیرسد و مثلاً کولر ما برای اینکه توان نامی خود را بتواند فراهم کند جریان بیشتری از منبع میکشد و این یعنی تلفات و هزینه اضافی برق برای مشترک.
پس میپرسید که در این شرایط چه راهکاری وجود دارد؟ راهکار، استفاده از سیم استاندارد با سطح مقطع بیشتر در این نوع محیطهاست، چون هرچه سطح مقطع بیشتر باشد الکترونها فضای بیشتری برای عبور خود دارند و برخورد الکترونها کمتر خواهد بود.
در مورد هوای سرد هم همین مسئله بهصورت دیگری مطرح میشود، سرمای زیاد محیط به سیم منتقل میشود و باعث میشود سیم میزان جریان بیشتری نسبت به شرایط عادی از خود عبور بدهد، به عبارتی ضریب افزایشی میگیرد که در استانداردهای بینالمللی جداولی برای این فاکتور (دمای محیط) در نظر گرفته شده است که اکثر طراحان حرفهای از این جداول برای طراحی مدار خود استفاده میکنند.