تفاوت برق سهفاز و تکفاز در چیست؟
در این مقاله به بررسی برق سهفاز و تفاوتهای آن با برق تکفاز میپردازیم.
نویسنده:
حسین مرتضویبرق سهفاز به لحاظ پایداری و توان مزیتهای بسیار زیادی نسبت به برق تکفاز دارد. امروزه بسیاری از دستگاهها و تجهیزات صنعتی با استفاده از برق سهفاز کار میکنند.
برق سهفاز سیستمی است که از سهفاز با ۴۰۰ ولت اختلاف ولتاژ نسبت به هم تشکیل شدهاند، البته همراه این سه رشته سیم فاز، یک سیم نول و یک سیم هم بهعنوان هادی حفاظتی کشیده میشود. به بیان ساده؛ سیستم سهفاز جایی مورد استفاده قرار میگیرد که به قدرت و توان و همچنین پایداری بیشتری نیاز باشد.
سیستم تکفاز از یک سیم فاز و یک سیم نول که نسبت به هم ۲۳۰ ولت اختلاف ولتاژ دارند تشکیل شده است که توان بسیار پایینتری نسبت به برق سهفاز دارد و پایداری آن نیز کمتر است.
منظور از پایداری برق در یک سیستم الکتریکی چیست؟
اگر به نمودار سینوسی برق تک فاز نگاه کنیم میبینیم که در هر سیکل، جریان مدار دو بار صفر میشود که این یعنی انگار دو بار برق قطع میشود! بهخاطر همین موضوع سیستم تکفاز پایدار نیست، ولی در سیستم سهفاز اگر یکی از فاز ها در یک سیکلِ جریان به صفر برسد فاز دیگر این خلأ را جبران میکند، پس سیستم پایدار است و اکثر تجهیزات برقی بخصوص صنعتی به این پایداری نیاز دارند و این تفاوت عمده برق سهفاز با برق تکفاز است.
علت استفاده از برق سهفاز چیست و چه زمانی به آن نیاز داریم؟
همانطور که بیان شد وقتی در پروژهای به قدرت، توان و همچنین پایداری بیشتری نیاز باشد از برق سهفاز استفاده میکنیم.
چگونه از برق سهفاز تکفاز بگیریم؟
در منازل مسکونی و مجتمعهای آپارتمانی بنا به نیاز مالک و هم چنین مقررات ملی ساختمان در مورد تجهیزات الکتریکی، برق سهفاز به مالک پروژه تعلق میگیرد. مثلاً در ساختمانهایی که تعداد طبقات زیادی دارند طبق مقررات ملی ساختمان، حتماً به آسانسور نیاز دارند، و آسانسور برای کارکردن نیاز به برق سهفاز دارد.
در ساختمانهایی هم که تعداد طبقات کم است؛ ولی واحدها در این ساختمانها زیاد باشد اداره برق یک برق سهفاز به ساختمان تحویل میدهد که از تابلوی کنتور به هر واحد یک رشته فاز و یک نول کشیده میشود، البته برقکار باید طوری این فازها را بین واحدها پخش کند که بهاصطلاح تعادل بار کاملاً حفظ شود.
نحوه تکفاز کردن برق سهفاز و تخصیص آن به واحدهای ساختمان چگونه است؟
همانطور که بیان شد، برق سهفاز شامل سه رشته سیم فاز و یک رشته نول است که برقکار برای تعادل در پخش فازها باید به طور نمونه به شکل زیر عملی عمل کند:
اگر یک ساختمان ۱۲ واحده باشد فاز اول شبکه را به چهار واحد اول میدهیم. فاز دوم هم به چهار واحد بعدی و در نهایت فاز سوم را به چهار واحد آخر اختصاص میدهیم که در این حالت تعادل در پخش فاز ها کاملاً رعایت شده است.